จารึกวัดห้วยห้าวหลักที่
2
จารึกหลักนี้เป็นหลักฐานที่สำคัญได้บอกความเป็นมาของวัดห้วยห้าวนี้ว่า เป็นวัดหลวงในราชอาณาจักรล้านช้างในอดีตเพียงแห่งเดียวในจังหวัดเลยที่มีหลักฐานยืนยันแน่ชัดว่าสร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าโพธิสาลราชเจ้าและยังคงเหลือหลักฐานเป็นธรรม (รูปศิลาจารึก หน้า 18 )
จารึกหลักที่ 2 นี้ได้ค้นพบเมื่อวันที่ 12 สิงหาคน พ.ศ. 2540 โดยนายสัมฤทธิ์ สุภามา หัวหน้าฝ่ายส่งเสริมการศาสนา และวัฒนธรรมสภาวัฒนธรรมจังหวัดเลย เดินทางไปตรวจสอบจารึกดังกล่าวที่วัดศรีชมชื่น บ้านนาอ้ออำเภอเมืองเลย พบว่าศิลาจารึกจากทำการหินแปร ชนิดหินชนวนสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดกว้าง 35 เซนติเมตร สูง 63 เซนติเมตร หนา 3.5 เซนติเมตร แตกหักออกเป็น 2 ส่วนจารึกด้านเดียวด้วยอักษรไทยน้อย จำนวน 15 บรรทัด
ข้อความในจารึกแสดงให้เห็นความสำคัญของวัดห้วยห้าวในฐานะที่มีความเกี่ยวข้องกับกษัตริย์กล่าวถึงการบริจาคเบี้ย และข้าว รวมศักราชที่สร้างจารึกคือ จุลศักราช 924 (ตรงกับพ.ศ. 2105 สมัยพระเจ้าไชยเชฐาธิราช) ออก 6 ค่ำ วัน 7 ปีกาไชฤกษ์
จากจารึกวัดห้วยห้าวทั้ง 2 หลักที่พบชี้ชัดว่า วัดห้วยห้าวถูกสร้างขึ้นตามพระบรมราชโองการ พระโพธิสาลราชเจ้ากษัตริย์ล้านช้างซึ่งครองราชย์อยู่ระหว่างปี พ.ศ. 2063-2090 ต่อมาในรัชสมัยพระเจ้าไชยเชฐาธิราชพ.ศ. 2105 วัดห้วยห้าว จึงได้รับพระราชทานการบูรณปฏิสังขรณ์ ดังความที่ปรากฏบนจารึก
แหล่งที่มา
หนังสือ ประวัติศาสตร์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ของดีไทเลย
นายฐานันคร ศรีสุธรรม