ในสมัยก่อน มีครอบครัวหนึ่งได้ย้ายถิ่นฐานมาจากบ้านท่าดีหมี ได้มาพบลำห้วยแห่งหนึ่ง และมีสัตว์มากมายแต่ที่มีจำนวนมากที่สุดคือ ตัวละมั่ง เลยตั้งชื่อหมู่บ้านตามสิ่งแวดล้อม ว่ามีตัวละมั่งอยู่ปากน้ำ จึงได้ตั้งชื่อ บ้านปากมั่งต่อมา จนถึงปัจจุบัน
ประวัติบ้านปากมั่ง
หมู่ 5 ตำบลหาดคัมภีร์ อำเภอปากชม จังหวัดเลย
ความหมายของชื่อหมู่บ้าน
ปาก หมายถึง บริเวณต้นน้ำ
มั่ง หมายถึง ตัวละมั่ง (ที่ชาวบ้านเรียก)
ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน
ในสมัยก่อน มีครอบครัวหนึ่งได้ย้ายถิ่นฐานมาจากบ้านท่าดีหมี ได้มาพบลำห้วยแห่งหนึ่ง และมีสัตว์มากมายแต่ที่มีจำนวนมากที่สุดคือ ตัวละมั่ง เลยตั้งชื่อหมู่บ้านตามสิ่งแวดล้อม ว่ามีตัวละมั่งอยู่ปากน้ำ จึงได้ตั้งชื่อ บ้านปากมั่งต่อมา จนถึงปัจจุบัน ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2475 มีนายอิน พรมสาร เป็นผู้ก่อตั้งเป็นคนแรก และมีนายสมนึก กุสี เป็นผู้ใหญ่บ้านคนปัจจุบัน
ลักษณะที่ตั้งของหมู่บ้าน
บ้านปากมั่ง หมู่ที่ 5 ตำบลหาดคัมภีร์ ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของอำเภอปากชม ตามถนนสายปากชม – ศรีเชียงใหม่ห่างจากอำเภอปากชมประมาณ 18 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดเลย ประมาณ 116 กิโลเมตร พื้นที่หมู่บ้านทั้งหมด ประมาณ 1,100 ไร่ มีจำนวน 101 หลังคาเรือน ประชากร 333 คน แยกเป็น ชาย 108 คน หญิง 153 คน
อาณาเขตติดต่อของหมู่บ้าน
ทิศเหนือ ติดต่อแม่น้ำโขง / สปปล.
ทิศใต้ ติดต่อบ้านนาโม้ หมู่ 6ตำบลหาดคัมภีร์
ทิศตะวันออก ติดต่อบ้านหาดคัมภีร์ หมู่ที่ 1ตำบลหาดคัมภีร์
ทิศตะวันตก ติดต่อบ้านห้วยทับช้าง หมู่ที่ 7ตำบลห้วยพิชัย อำเภอปากชม
ผู้นำชุมชน
1. นายอิน พรมสาร
2. นายปาน ดาปี
3. นายไสย อาภรณ์
4. นายมาก หนูพาพันธ์
5. นายสายทอง สิงห์พัน
6. นายเส็ง ดาปี
7. นายจัด มีตา
8. นายทวีศักดิ์ ดาปี (อดีตกำนัน)
9. นายสมนึก กุสี (ผู้ใหญ่บ้านคนปัจจุบัน)
สถานที่สำคัญ,แหล่งท่องเที่ยว
ดอนซี้ เป็นเกาะในลำน้ำโขง มีลักษณะเป็นป่าไม้ กลางลำน้ำโขงสบเสือและสบช้าง ที่ตั้งอยู่ร่องน้ำลึกเขตของประเทศไทย ห่างจากดอนซีประมาณ 150 เมตร
ข้อมูลจาก ประวัติศาสตร์หมู่บ้านและชุมชนในจังหวัดเลย อำเภอปากชม โดย กศน.อำเภอปากชม จังหวัดเลย โครงการหนังสือสามัญประจำบ้าน สำนักงาน กศน. จังหวัดเลย พ.ศ.2553